Βιβλία για εφημερίδα Natpresh 2009

1. Νικόλαος Κόκκας, Μαθήματα Πομακικής Γλώσσας. Πολιτιστικό Αναπτυξιακό Κέντρο Θράκης. Ξάνθη 2004.

Η σειρά των τριών βιβλίων με τίτλο: UCHEM SO POMATSKO – Μαθήματα Πομακικής Γλώσας (Πολιτιστικό Αναπτυξιακό Κέντρο Θράκης) αποτελεί μία ιστορική πρωτοβουλία για το πέρασμα από την προφορική διάσταση της πομακικής στο γραπτό λόγο. Πρόκειται για μία ογκώδη εργασία που συνδυάζει τις σύγχρονες μεθόδους διδασκαλίας των ξένων γλωσσών με τις γλωσσολογικές καταγραφές και τη λεξικογραφική έρευνα. Στην εργασία αυτή καταβλήθηκε η προσπάθεια για πρώτη φορά να δοθεί μια ζωντανή έκφραση της πομακικής όπως μιλιέται σήμερα στη Θράκη. Στα κείμενα των μαθημάτων ακολουθήθηκε το ιδίωμα της πομακικής της περιοχής Μύκης-Σμίνθης του Ν.Ξάνθης. Η επιλογή αυτή έγινε για να υπάρξει ομοιογένεια και σε καμιά περίπτωση δε σημαίνει υποτίμηση των άλλων ιδιωμάτων. Αντίθετα πιστεύουμε ότι αυτή καθεαυτή η ύπαρξη παραλλαγών αποτελεί δείγμα μεγάλου πλούτου για μια γλώσσα. Για το λόγο αυτό, στο τρίτο τόμο της σειράς παρατίθενται ενδεικτικά παραλλαγές τοπικών διαλέκτων της πομακικής από πολλά Πομακοχώρια.
Το υλικό του βιβλίου δοκιμάστηκε στην πράξη στη σειρά μαθημάτων εκμάθησης της πομακικής που διοργάνωσε το Πολιτιστικό Αναπτυξιακό Κέντρο Θράκης (ΠΑΚΕΘΡΑ) από τον Οκτώβριο του 2003 έως το Μάιο του 2004.
Τα Μαθήματα Πομακικής Γλώσσας χωρίζονται σε τρεις τόμους: ο πρώτος περιλαμβάνει τα 25 μαθήματα, ο δεύτερος αποτελείται από ένα Ανθολόγιο Λαογραφικών Κειμένων (Παραμύθια, Τραγούδια, Παροιμίες), τα περισσότερα από τα οποία βλέπουν για πρώτη φορά το φως της δημοσιότητας, και ο τρίτος είναι ένα μικρό βασικό Λεξικό (Πομακο-Ελληνικό και Ελληνο-Πομακικό) 3.300 περίπου λέξεων.
Στο Βασικό Ελληνο-Πομακικό & Πομακο-Ελληνικό Λεξικό γίνεται για πρώτη φορά η απόπειρα να συγκριθούν τοπικά ιδιώματα της πομακικής όπως ομιλείται σε διαφορετικά χωριά. Επίσης, μέσα σε αγκύλες δίνονται ετυμολογικές σημειώσεις ή παράλληλοι τύποι της ελληνικής, τουρκικής, βουλγαρικής και άλλων γλωσσών, με την ελπίδα ότι θα δοθεί έτσι το έναυσμα για μια συστηματικότερη αναζήτηση της ετυμολογίας των λέξεων που χρησιμοποιούνται στα Πομακοχώρια της Θράκης. Τόσο η αποτύπωση των ιδιωμάτων όσο και η αναζήτηση της ετυμολογίας των λέξεων είναι ενδεικτικές και όχι εξαντλητικές.
Οφείλουμε να επισημάνουμε πως τα «Μαθήματα Πομακικής» δεν είναι μια μέθοδος αυτοδιδασκαλίας, αλλά προϋποθέτει τη διδασκαλία από δάσκαλο. Επίσης, δεν απευθύνεται κατ’ αρχάς, στους ίδιους τους φυσικούς ομιλητές της πομακικής, αλλά σε όσους δε γνωρίζουν τη γλώσσα και επιθυμούν να τη διδαχτούν ως ξένη γλώσσα. Εδώ θα πρέπει να τονίσουμε τη σημαντική πρωτοβουλία του Πολιτιστικού Αναπτυξιακού Κέντρου Θράκης (ΠΑΚΕΘΡΑ) να επιχειρήσει επί μία συνεχή πενταετία τη διδασκαλία της πομακικής τόσο μέσα από τον προφορικό όσο και μέσα από το γραπτό λόγο. Η ανταπόκριση του κοινού στα μαθήματα αυτά ήταν σημαντική.
Είναι βέβαιο ότι η κυκλοφορία των μαθημάτων αυτών σε μορφή βιβλίου θα βοηθήσει όσους επιθυμούν να προσεγγίσουν καλύτερα την πομακική γλώσσα και θα αποτελέσει μια βάση για μελλοντικές καταγραφές όλων των τοπικών ιδιωμάτων.