ΒΙΒΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΜΑΚΟΥΣ:

Παναγιώτη Γ. Παπαδημητρίου,
Τα Πομάκικα. Συγχρονική περιγραφή μιας νότιας τοπικής ποικιλίας της αναλυτικής σλαβικής από τη Μύκη του νομού Ξάνθης.

Έχουμε τη χαρά να παρουσιάσουμε από την εφημερίδα μας μία από τις σοβαρότερες επιστημονικές εργασίες που έχουν γίνει για τη γλώσσα των Πομάκων: το βιβλίο του Π. Παπαδημητρίου: «Τα Πομάκικα». Σε ένα ογκώδη τόμο 767 σελίδων ο συγγραφέας επιτυγχάνει να συγκεντρώσει έναν τεράστιο γλωσσικό πλούτο της μέχρι σήμερα αδικημένης γλώσσας των Πομάκων. Καλύπτεται με τρόπο αναλυτικό το φωνολογικό σύστημα της πομακικής, η σύνταξη και η μορφολογία, με ιδιαίτερη έμφαση στους ρηματικούς τύπους. Στην εισαγωγή του βιβλίου δίνονται χρήσιμα στοιχεία σχετικά με τους σλαβόφωνους μουσουλμάνους της Ροδόπη και συσχετίζεται η εθνοτική ταυτότητα των Πομάκων με την κοινωνιογλωσσική πραγματικότητα των πομάκικων στην Ελλάδα.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το παράρτημα, όπου έχουμε την ευκαιρία να βρούμε αυθεντικά κείμενα από την περιοχή Μύκης, τα οποία μεταγράφηκαν πιστά από προφορικές αφηγήσεις (παραμύθια, τραγούδια, καθημερινούς διαλόγους). Η βιβλιογραφία που παρέχεται στο τέλος είναι αρκετά πλήρης και καλύπτει τόσο τη γλώσσα όσο και ζητήματα ιστορίας, εθνοτικής ταυτότητας και λαϊκού πολιτισμού των Πομάκων. Επίσης υπάρχει ένα χρήσιμο ευρετήριο γραμματικών όρων που παραπέμπει στις σελίδες του βιβλίου.
Συνοπτικά μπορούμε να πούμε πως η εργασία του κ. Παπαδημητρίου είναι η πιο εμπεριστατωμένη και πλήρης γλωσσολογική περιγραφή της γλώσσας των Πομάκων της περιοχής Ξάνθης που έχει γραφεί μέχρι σήμερα. Πριν από το βιβλίο αυτό ο Παναγιώτης Παπαδημητρίου συνέγραψε άλλα δύο ιδιαίτερα σημαντικά επιστημονικά συγγράμματα για τους Πομάκους της Θράκης. Πρόκειται για τα βιβλία: Οι Πομάκοι της Ροδόπης. Από τις εθνοτικές σχέσεις στους Βαλκανικούς εθνικισμούς. (1870-1990) Θεσσαλονίκη:Κυριακίδης (2003) και Από τις κλεισούρες στα δερβένια. Η σύζευξη της σλαβοφωνίας και του Ισλάμ στους Πομάκους της Ροδόπης. Θεσσαλονίκη:Κυριακίδης (2008). Με τη νέα έκδοση που παρουσιάζουμε εδώ ο κ. Παπαδημητρίου καταξιώνεται σε έναν από τους σοβαρότερους ερευνητές – σε παγκόσμιο επίπεδο- που έχουν ποτέ ασχοληθεί με τους Πομάκους και τη γλώσσα τους.