ΒΙΒΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΜΑΚΟΥΣ

Παναγιώτης Παπαδημητρίου, Από τις κλεισούρες στα δερβένια. Η σύζευξη της σλαβοφωνίας και του Ισλάμ στους Πομάκους της Ροδόπης. Κυριακίδης, Θεσσαλονίκη 2008
Το νέο βιβλίο του Παναγιώτη Παπαδημητρίου αποτελεί μια μοναδική συνεισφορά στην ιστορία των Πομάκων κατά τα βυζαντινά χρόνια. Οι μαρτυρίες που δίνονται από το συγγραφέα βασίζονται σε ιστορικές πηγές που για πρώτη φορά δίνονται στη δημοσιότητα. Σύμφωνα με το βιβλίο, οι νοτιοσλαβικοί πληθυσμοί που έζησαν στη Ροδόπη κατά τη βυζαντινή και την πρώιμη οθωμανική περίοδο βίωσαν σύνθετους κοινωνικούς μετασχηματισμούς. Με ιστορική σταθερά την αδιάκοπη προφορική χρήση της Σλαβικής, η ιστορική τους πορεία χαρακτηρίζεται από μία μακραίωνη και πολυσχιδή συσσωμάτωση με τους Γραικούς του Βυζαντίου, από περιόδους σύγκλισης με τους Βουλγάρους της Μεσαιωνικής Βουλγαρίας και από μία καθοριστική ιστορική ασυνέχεια που επήλθε με τον εξισλαμισμό τους κατά τη συμβίωσή τους με τους Οθωμανούς. Οι τρεις αυτοί παράγοντες διαμόρφωσαν την ιδιαίτερη πολιτισμική και κοινωνική φυσιογνωμία των Πομάκων της Ροδόπης, η οποία εμφανίζει σήμερα δύο χρονικά ετερόκλιτα γνωρίσματα: τη σλαβοφωνία και το ισλάμ.

O Παναγιώτης Παπαδημητρίου είναι διδάκτοράς Φιλοσοφίας και συγγραφέας δύο ακόμα βιβλίων για τους Πομάκους: α) Οι Πομάκοι της Ροδόπης. Από τις εθνοτικές σχέσεις στους βαλκανικούς εθνικισμούς (1870-1990) εκδ. Αδελφών Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2003, β) Τα Πομάκικα. Συγχρονική περιγραφή μιας νότιας τοπικής ποικιλίας της Αναλυτικής Σλαβικής από τη Μύκη Ξάνθης. Εκδ. Αδελφών Κυριακίδη. Θεσσαλονίκη 2008.